Madeira is minder gezegend met nevelbossen (laurisilva) dan Canarische buren als La Gomera en El Hierro. Alleen op de hoogvlakte Paúl da Serra in het centrale bergland zijn nog enkele stukjes van dit oerbos te vinden. Geniet van de schoonheid en ga wandelen in het nevelbos van Madeira.
Kale hoogvlakte
De winderige en wat kale hoogvlakte Paúl da Serra (‘Hoog Moeras’) strekt zich uit over de westelijke kant van Centraal-Madeira, aan beide zijden van de weg ER110. Het contrast met de nabijgelegen bergtoppen Pico Ruivo en Pico do Arieiro is groot.
Het wat vlakke Paúl da Serra trekt dan ook heel wat minder toeristen. Er woont bijna niemand, maar er staan wel windturbines die de bewoners van de west- en noordkust van energie voorzien. Het is evengoed de moeite waard om Paúl da Serra te bezoeken en te wandelen in het nevelbos van Madeira.
Gaspeldoorn en vee
Je bereikt Paúl da Serra eenvoudig. Vanuit Funchal en het gebied ten oosten van São Vicente volg je de weg VE4 tot de afslag naar de ER110 richting Porto Moniz. Ook vanuit Porto Moniz rijd je de hoogvlakte via deze route dus makkelijk en snel op. Ten slotte leiden vanaf de zuidwest-kust (Calheta, Madalena do Mar) diverse kronkelige bergwegen richting Paúl da Serra. Eenmaal boven rijd je tussen hoge struiken gaspeldoorn (mooi geel in de lente) en grazende koeien, schapen en geiten.
Sponsachtige bodem
Langs de weg vind je geregeld parkeerplaatsen vanwaar je bewegwijzerde wandelroutes kan starten. De bekendste wandelingen zijn die langs de Levada das 25 Fontes en de korte route naar de Risco-waterval bij Rabaçal. Zo droog als Paúl da Serra oogt als je er doorheen rijdt, zo verrassend is het om tijdens de veel lager gelegen levada-wandelingen te ontdekken hoe groen en waterrijk het gebied juist is. De sponsachtige, vulkanische bodem neemt grote hoeveelheden regenwater op Dat komt uiteindelijk via watervallen en levada’s terecht op de akkers langs de zonnige, zuidelijke hellingen van Madeira.
PR13 (Vereda do Fanal)
Een minder bekende, maar prachtige wandeling maak je in Paúl da Serra door het nevelbos van Madeira (laurisilva). Je volgt hiervoor een deel van de lokale wandelroute PR13 (Vereda do Fanal), aangegeven op rood-gele bordjes. Kies vanaf het startpunt (zie onder) de PR13 richting Fanal. Aanvankelijk is de omgeving vrij droog.
Je passeert enkele mooie uitkijkpunten, onder meer bij een ‘camping’. Hierna wandel je door het sprookjesachtige nevelbos en, vlak voor boswachterspost Fanal, over een hoogvlakte waar vaak koeien grazen. Vanaf hier keer je via dezelfde route terug naar de auto. Voor een kortere terugweg kan je ook over de weg lopen, maar dat is wat minder mooi.
Lagoa do Fanal
Heb je genoeg energie, dan kan je vanaf boswachterspost Fanal (Posto Florestal Fanal) nog een stukje verder noordelijk lopen op de PR13 en een kijkje nemen bij Lagoa do Fanal. Vanaf dit kleine meer, omringd door oude bomen, kijk je prachtig uit over de omgeving. Het is er, zeker in de herfst en winter, vaak mistig en dan is de sfeer beslist mystiek.
Paúl da Serra praktisch
Route-informatie
Aanrijroute: neem op de weg ER110 (als je vanuit de richting Boca da Encumeada naar Porto Moniz rijdt) de afslag naar rechts, ER209. Volg deze weg enige tijd en negeer aanvankelijk de parkeerplaatsen en verwijzingen naar de PR13 (begin je eerder, dan duurt het langer voor je in het nevelbos bent).
Start- en eindpunt wandeling: langs de weg ER209 bij roodgeel bordje van wandelroute PR13, met daarop: Fanal 3,2 km en Paúl da Serra 7,6 km (zie foto boven).
Parkeren: grasveldje iets verderop langs de weg ER209, na een bocht naar links (vanuit richting Boca da Encumeada).
Coördinaten: 32º 47′ 49” N 17º 7′ 49” W.
Tijdsduur: 6,5 km, 1,5 uur (looptijd heen en terug)
Horeca: geen
Niveau: makkelijk
De beste reisgidsen over Madeira
Rother wandelgids Madeira. De mooiste levada- en bergwandelingen
De Rother wandelgids Madeira is een uitstekende gids voor als je veel wil wandelen op Madeira. Je vindt er 50 wandelroutes in, onderverdeeld in ‘makkelijk’ (18 routes), ’tamelijk moeilijk’ (26 routes) en ‘zwaar’ (6 routes). Geen wandelingen op de hoogvlakte Paúl da Serra, wel de populaire routes op Levada das 25 Fontes en naar de Risco-waterval. De informatie per route is compleet, met een routebeschrijving, duidelijke kaart en pictogram met hoogteverschillen (Elmar, 2024).
Reishandboek Madeira
In onze eigen reisgids over Madeira nemen we je mee langs de mooiste plekjes van Madeira en het kleine eiland Porto Santo. Je vindt er uitgebreide beschrijvingen in van Funchal en haar vele musea. We maken een rondreis langs de kust van Madeira, inclusief (wandel)uitstapjes naar het binnenland. Met tal van tips voor logeren en eten, boeiende kaders over de geschiedenis, gewoontes en de keuken van het eiland (Elmar, 2e druk, 2023)
Wat & Hoe Hoogtepunten Madeira
Wat & Hoe Hoogtepunten is het ‘kleine zusje’ van de Wat & Hoe reisgids (zelfde auteur). Deze serie is geschikt voor de reiziger die in korte tijd veel wil zien en nergens blijft hangen. In deze editie vind je ook aardig wat wandel- en autoroutes en een prima hoofdstuk over Porto Santo. Plus insider tips voor logeren, eten, winkelen en uitgaan. Met Top 10-selectie en lijst met hotspots. Biedt veel waar voor je geld. Kosmos Uitgevers, 2023
Reisgids rondreis Madeira
In deze reisgids maak je een rondreis van 10 dagen langs de mooiste plekjes van Madeira. Op het programma staan hoofdstad Funchal, prachtige wandelingen, pittoreske stadjes, heel wat natuurschoon en onklopbare uitzichten.
- Incl. een volledig uitgeschreven stadswandeling in Funchal
- Maak stevige wandelingen langs de beroemde waterkanalen, de zogenaamde levada’s
- Bezoek de prachtige dorpjes Câmara de Lobos, Jardim do Mar, São Vicente en Porto da Cruz
- Beklim de Pico Ruivo, de hoogte piek van Madeira
- Neem een frisse duik in de natuurlijke zwembaden en de oceaan
- Proef de wereldberoemde maderawijn
- Wandel naar indrukwekkende watervallen
- Bewonder het eiland en de oceaan vanop adembenemende uitkijkpunten
- Maak een uitstap naar de stranden van het naburige eiland Porto Santo
- En nog veel meer!
De leukste hotels
Logeren in Paúl da Serra
Casa Caminho Verde is rustig gelegen in het bergdorpje Arco da Calheta. Vanaf het balkon van je kamer of appartement kijk je weids uit over de omgeving en de zee. Ook zie je Casa das Mudas liggen, het museum voor moderne kunst. Er wordt een dagelijks ontbijt geserveerd met huisgemaakte lekkernijen en gasten kunnen zelf koken in de (gemeenschappelijke of eigen) keuken. Vanuit het verblijf rijd je in tien minuten naar de hoogvlakte van Paúl da Serra. Een uitstekende uitvalsbasis dus voor wandelen in het nevelbos van Madeira.
Casa das Camélias is een compleet vakantiehuis met tuin, terras en zeezicht. Het fraai donkerrood geschilderde huis beschikt over een woonkamer, twee slaapkamers, badkamer en eigen keuken. Het is heel vriendelijk geprijsd en dus populair. Vanuit het huis ben je zo in het dorp Calheta, maar je rijdt ook in korte tijd naar Paúl da Serra.
Auto huren
Sunny Cars
Wij huren zo mogelijk altijd een auto bij Sunny Cars. Betrouwbaar en geen gedoe, want een huurauto van Sunny Cars is standaard all risk verzekerd. Dus ook tegen schade aan glas-banden-bodem-dak en diefstal.
Gaat er toch iets mis? Geen paniek. Tenzij je het zelf wel heel bont gemaakt hebt, betaalt Sunny Cars het eigen risico gewoon aan je terug. En van bijbetalen voor extra kilometers en oneerlijke tankregelingen moet Sunny Cars niets hebben.
Bijzondere overnachtingen
Eliza was here
Veel reizigers boeken hun vakantie op Madeira inclusief vlucht, huurauto en hotel of appartement. Daarvoor bevelen wij Eliza was here aan: bijzondere en kleinschalige locaties, vaak met zwembad.
Een aanrader in Funchal is Casa do Papagaio Verde. Vanuit de in moderne architectuur uitgevoerde appartementen, kamers en studio’s kijk je schitterend uit over zee. De hoofdstad is dichtbij, maar van de drukte heb je geen last.
Helemaal rustig logeer je in Casa da Capelinha aan de noordkust bij Ponta Delgada. Ook hier heb je een fraai uitzicht op zee, die op slechts 300 meter ligt.
Wandelvakantie op Madeira
Wandelreis op Madeira met SNP Natuurreizen
SNP Natuurreizen organiseert een 8-daagse individuele wandelreis langs levada’s in Oost-Madeira. Langs onder meer de Levada dos Tornos en bij Pico do Arieiro.
Afwisselende wandelvakantie op Madeira. Je overnacht in goede hotels met douche en toilet op de kamer van gemiddeld 3* niveau.
Verleng je wandelreis op het kleinere en drogere eiland Porto Santo, inclusief nagenieten aan een prachtig zandstrand.
