HomeBestemmingenNederlandHet Pieterpad: de mooiste etappes

Het Pieterpad: de mooiste etappes

Bewaren
Bewaard

Een van de oudste langeafstandspaden is het ruim 490 kilometer lange Pieterpad. Het is onbetwist de bekendste en voert door de mooiste natuurgebieden van oostelijk Nederland. En of je nu het hele pad loopt of een enkele etappe, je leert Nederland op een nieuwe manier kennen. Een impressie van de mooiste etappes van de ‘moeder’ aller wandelpaden. En van de ‘moeders’ Toos en Bertje.

Koeien langs het Pieterpad
Landelijke taferelen langs het Pieterpad

De ontstaansgeschiedenis van het Pieterpad is een verhaal op zich. Twee vriendinnen op leeftijd, Toos Goorhuis en Bertje Jens, vierden regelmatig samen vakantie in het buitenland. Ze maakten dan lange wandelingen. Ze vonden het jammer dat je in Nederland nauwelijks doorgaande wandelroutes had, zodat je voor meerdere dagen op pad kon. “Dan moeten we er zelf maar eentje opzetten”, bedachten de dames. Het begon als ‘elkaar tegemoet lopen’ (Bertje woonde in Groningen, Toos in Tilburg) en groeide uit tot een pad dat Nederland van noord naar zuid doorsneed: het Pieterpad.

Van Pieterburen tot de Sint-Pietersberg

Het Pieterpad is vernoemd naar het Groningse dorp Pieterburen en de Limburgse Sint-Pietersberg, begin- en eindpunt van de route. Het Pieterpad was direct een groot succes. Er gingen jaarlijks duizenden boekjes van de route over de toonbank.

- Advertentie -

Het Pieterpad was de opmaat tot het ontwikkelen van tal van andere LAW’s (langeafstandswandelingen). Ze zijn soms gebaseerd op oude handels- en bedevaartswegen, zoals het Marskramerpad en het Pelgrimspad. Ook sluiten diverse LAW’s aan op internationale wandelroutes. Zo is er een Europees Kustpad tussen de Baltische Staten en Portugal, dat in Nederland langs de Waddenzee en de Noordzee voert. Het Pieterpad sluit op de Sint-Pietersberg aan op de internationale wandelroute naar het Zuid-Franse Nice. En het Pelgrimspad is vanuit het Belgische Visé te vervolgen met de bekende bedevaartstocht naar Santiago de Compostela.

Langs het Pieterpad
Langs het Pieterpad

Praktisch…

Veel Nederlandse wandelliefhebbers beginnen hun ‘loopbaan’ met het Pieterpad. Dat is niet zo verwonderlijk. Het Pieterpad is praktisch en overzichtelijk van opzet. De 498 kilometer lange route is opgedeeld in dagetappes van gemiddeld 15 tot 20 kilometer. Die beginnen en eindigen in een dorp of stad. Deze plaatsen zijn bereikbaar met het openbaar vervoer en wandelaars treffen er hotels, pensions en restaurants aan. Dat maakt het eenvoudig om het Pieterpad in stukjes van één of meer dagen op te delen, het pad in willekeurige volgorde te lopen of er gewoon eens een losse etappe uit te pikken.

…en mooi

Maar wat het Pieterpad vooral zo populair maakt zijn de aantrekkelijke landschappen en uitgestrekte natuurgebieden die de route aan elkaar knoopt. De rijke Groningse klei, de lege Drentse zandgronden, de groene Sallandse Heuvelrug, de lommerrijke Achterhoek met zijn coulisselandschap, het heuvelachtige Montferland en het langgerekte, in hoge heuvels eindigende Limburg. Historische plaatsen liggen op de route, zoals Zuid-Laren, Vorden, het Duitse Elten en Maastricht. Of gemoedelijke vakantieoorden als Hellendoorn, Berg en Dal en Valkenburg.

Wandelen op het Pieterpad is Nederland leren kennen via karrensporen, bospaden, graspaadjes en onverharde wegen. Je zet niet een prestatie neer door zo snel mogelijk van A naar B te lopen. “Je wandelt ook met hart en ziel“, zo introduceert Toos Goorhuis ‘haar’ Pieterpad in de inleiding van het boekje. Dan pas merk je hoeveel er onderweg in Nederland te zien en te beleven is.

Overijsselse heuvels

Een impressie van het Pieterpad: onze favoriete etappes. De meeste etappes zijn goed te ondernemen met overnachtingen in één hotel. Zo is het Overijsselse Hellendoorn beginpunt (én eindpunt, want de route van het pad wordt in twee richtingen beschreven) van twee etappes. De tocht tussen Ommen en Hellendoorn bedraagt 21 kilometer en van Hellendoorn naar Holten 15 kilometer. De twee etappes behoren tot de populairste van het Pieterpad.

Vanaf NS-station Ommen voert de tocht via de Overijsselse Vecht en de Beneden Regge over de Archemer-, Lemeler- en Eelerberg naar Hellendoorn. Het pad doorkruist een afwisselend landschap van rivierdalen, heuvels, bos en boerenland. Met af en toe een flinke klim, waarna je beloond wordt met prachtig uitzicht. Zo’n honderd jaar geleden waren de heuvels hier bedekt met heide, waar herders met hun schaapskuddes rondzwierven.

De schapen vraten de heide kaal en zorgden via hun mest voor vruchtbare akkers. Door de komst van kunstmest nam het belang van de schapen af en raakte de heide begroeid met bomen en struiken. Alleen aan de zuidkant van de Lemelerberg is nog een open heideveld te vinden.

De route van Hellendoorn naar Holten voert ook door de heuvels, met bos en wat heide. Hier bereikt de stuwwal van Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug een echt hoogtepunt op de Holterberg. Met boven op de top enkele restaurants en een aardig natuurmuseum.

De stuwwal bij Nijmegen

Ook in de heuvels ten oosten van Nijmegen (rond Berg en Dal) kun je een fraaie etappe van het Pieterpad volgen. De route Millingen – Groesbeek (20 kilometer) leidt vanaf de oever van de majestueuze Rijn een stukje door Duitsland steeds verder omhoog naar de Duivelsberg. Bovenop deze met dicht bos bedekte heuvel is het gelijknamig pannenkoekenhuis gevestigd, beroemd vanwege de vele soorten die je er kunt bestellen.

Vervolgens daalt de weg door bossen en langs kleine akkers af naar Groesbeek, een wijndorp langs de Duitse grens. Bij de Duivelsberg kruis je LAW 6, het Grote Rivierenpad, dat tussen Hoek van Holland en het Duitse Kleve door het schitterende Hollandse rivierenlandschap voert, met als hoogtepunt de Nijmeegse stuwwal bij Ubbergen en Berg en Dal.

Limburgs Heuvelland

In het uiterste zuiden van Nederland ten slotte nodigt de omgeving van Valkenburg ook uit tot wandelen op het Pieterpad. De etappe Sittard – Strabeek (21 kilometer) gaat van start op NS-station Sittard en voert door het historische centrum van de stad, met zijn vakwerkhuizen en gezellige Markt.

Zodra je de stad uitloopt, begint het Limburgs Heuvelland. En hoe! Je klimt over een pittige helling een bos in. Bomen worden afgewisseld met weilandjes en akkers. Onderweg heb je prachtige uitzichten over beboste heuvels en dalen, kronkelende riviertjes en beken, dorpen en oude kloosters. Het is een prachtig gebied, dat door de hoogteverschillen on-Nederlands aandoet. Langs de weg zie je geregeld wegkruisen en kapelletjes.

Het Pieterpad loopt in Zuid-Limburg deels samen op met het Pelgrimspad en dat is te merken. In het verleden vonden bedevaartgangers bij kruisen en in kapellen schaduwplekken, waar ze konden rusten en bidden. De etappe eindigt aan de rand van Valkenburg aan de Geul. Vanuit hier kun je het Pieterpad vervolgen met de vrij korte etappe naar Maastricht. Deze etappe voert deels langs de aantrekkelijk meanderende Geul en brengt je via de Bemelerberg in het hart van Maastricht.

Wandelen in Zuid-Limburg
Wandelen in Zuid-Limburg: on-Nederlands mooi?

In beweging

Het Pieterpad is altijd in beweging en de route wordt geregeld aangepast. Soms omdat er obstakels op de route komen, zoals een industrieterrein of een snelweg. Maar vaak ook doordat er nieuwe natuurgebieden worden opengesteld. Zo wordt de route nog altijd mooier. Voorjaar 2017 werd een pad geopend door de kalksteengroeve van de Sint-Pietersberg. Je kunt via een pad van 215 treden afdalen in de groeve en hebt vanaf een platform weids uitzicht over de omgeving. Dit platform is het nieuwe eindpunt van het Pieterpad.

Let op: volg het wit-rood

Het Pieterpad wordt, net als de andere LAW-paden in binnen- en buitenland, gemarkeerd door wit-rode tekens. De plakkertjes of geverfde strepen tref je aan op lantaarnpalen, verkeersborden, hekken en bomen. Het standaard teken, eenmaal wit-rood, geeft aan dat je goed loopt. Een dubbel teken (of, de nieuwe manier: een teken met links of rechts een ‘pijlvorm’) attendeert: ‘let op, route wijzigt’. En een wit-rood kruis waarschuwt je dat je de verkeerde weg inslaat. De markering onderweg ondersteunt de kaartjes en beschrijvingen in het routeboekje. Wandel je niet met de nieuwste druk, dan kun je wijzigingen (route, OV) opzoeken op de site van Wandelnet.

Het Pieterpad praktisch

Route-informatie

Beginpunt: Pieterburen
Eindpunt: Sint-Pietersberg
Afstand: 498 km

De beste reisgids over Het Pieterpad

LAW Het Pieterpad

Over een van de langst mogelijke afstanden tussen het uiterste noorden en de verste zuidpunt is het Pieterpad uitgezet, tussen Pieterburen en de Sint Pietersberg. Dit 498 kilometer Lange Afstand Wandelpad is sinds de opening in 1983 de meest populaire LAW van Nederland geworden.

De complete routebeschrijving van Pieterburen naar de Sint Pietersberg is verkrijgbaar in twee boekjes. De route wordt in beide richtingen beschreven en gaat vergezeld van gedetailleerde topografische kaarten. Achterin elk boekje vind je praktische informatie over openbaar vervoer en overnachten. Ook tref je in de boekjes veel achtergrondinformatie. De gidsen bevatten alle elementen voor een zorgeloze tocht, zoals de nauwkeurige stap-voor-stap beschrijving in twee looprichtingen.

Pieterpad / deel 1: Pieterburen-Vorden

Pieterpad / deel 2: Vorden-Maastricht

Gewoonweg schitterend

In Gewoonweg Schitterend neemt Anne-Marie je mee op reis op het Pieterpad van Pieterburen naar de Sint-Pietersberg. Een vijfhonderd kilometer lange wandeltocht vanuit het noorden naar het zuiden van Nederland. De wandelgidsen laat ze thuis achter, liever richt ze zich op de ontmoetingen met mensen die ze op haar pad tegenkomt. Wandel met haar mee en ervaar de schoonheid van de natuur, interessante gesprekken en waardevolle inzichten. Anne-marie Kruiper, 2023

Op Pieterpad

Maarten en Nicolien, de twee literaire karakters die in de jaren zestig via het werk van J.J. Voskuil de Nederlandse literatuur binnenwandelden, zijn het lopen nog niet verleerd. Sterker nog, naarmate ze over meer vrije tijd beschikken, trekken ze er steeds vaker te voet opuit. Terloops kibbelend of mijmerend kiezen ze vooral hun eigen route, het liefst weg van de gebaande paden. Ondanks hun principiële stellingname zijn ze uiteindelijk ook kinderen van hun tijd. In Aan de wandel (2022) doorkruisen ze het ganse land, dit keer gaan ze Op Pieterpad. Met de routegids in de hand vertrekken ze vanuit Pieterburen, ontspannen, maar tegelijk een beetje opgewonden. Het Pieterpad voert over de kleinste wegen en paden en is als het leven zelf. De tocht is geplaveid met gevoelige pijnpunten, verrassende ontmoetingen en diepe overpeinzingen. Eenmaal in het Achterhoekse Vorden blijken Maarten en Nicolien het over één ding eens te zijn: halverwege zijn ze nog op minder dan de helft. Wim Huijser, 2023

Fietsen langs het Pieterpad

Je hebt wandelaars en fietsers. En die laatsten willen ook wel eens weten wat er toch zo bijzonder is aan dat Pieterpad. Heel goed denkbaar natuurlijk. De oermoeder van de Nederlandse LAW’s is en blijft het Pieterpad. Fietsers kunnen vanaf nu hun hart ophalen met de reisgids ‘Fietsen langs het Pieterpad’ van Ad Snelderwaard. In 16 etappes zette hij een 515 km lange fietstocht uit van Pieterburen naar het Sint-Pieterpad. Je rijdt door hetzelfde, prachtige, landschap van Oost-Nederland als het Pieterpad, maar natuurlijk niet over al die onverharde smalle paden door bossen en over heidevelden. Dat blijft het domein van wandelaars. En zo hoort het ook!

- Advertentie -
- Advertentie -

Meest gelezen deze week

- Advertentie -

Nieuwste reportages

- Advertentie -

Nieuws

De 1e Wandelaar des Vaderlands

Koninklijke Wandelbond Nederland benoemt vanaf februari 2024 de allereerste Wandelaar des Vaderlands. Mediaverslaggever en wandelfanaat Lana Witte-de Wit draagt de komende twee jaar deze...
- Advertentie -