Het Lake District leer je pas echt kennen als je het te voet doorkruist. In deze dunbevolkte regio heeft de natuur het voor het zeggen en vind je op je weg schapen en vergezichten. Dus: pak een flinke lunch in, vergeet je waterdichte schoenen, gaiters en wandelstokken niet en wandel door de pastorale pracht van ‘The Lakes’.
Waar Engeland op zijn smalst is, verbindt de Coast to Coast Walk de Ierse Zee met de Noordzee. Deze wandelroute van 309 km tussen St. Bees (Ierse Zee) en Robin Hood’s Bay (Noordzee) is het werk van wandelgidsauteur Alfred Wainwright.
Toen hij begin jaren 1970 de Pennine Way liep, en niet tevreden was, besloot hij een Lange Afstandsroute te bedenken die gevarieerder en ‘vriendelijker’ was. Zijn Coast to Coast Walk is inmiddels de populairste wandelroute van Engeland en een echte klassieker.
Wij wandelen twee etappes in het Lake District, van Rosthwaite via Grasmere naar Patterdale.
Rosthwaite-Grasmere (14 km, 650 m stijgen)
Na een warm ontbijt in het Royal Oak Hotel, laten we de auto hier voor drie dagen achter en wandelen het kleine dorp Rosthwaite uit. Dit boerendorp met zijn oude witte huizen ligt in Borrowdale, een smalle groene vallei die wordt omgeven door steile, rotsige hellingen. Vlakbij het hotel steken we Stonethwaite Beck over, het snelstromende riviertje dat we de komende uren omhoog gaan volgen. De eerste kilometers zijn redelijk vlak en zo komen we ontspannen in ons wandelritme. Dan begint het pad te stijgen en moeten we vaker van steen op steen stappen en over smalle beekjes springen. Voor en achter ons zien we wat gekleurde stipjes, andere wandelaars op de route. Veel zijn het er niet. De enige echte ontmoetingen hebben we voorlopig met schapen.
Van herders en schapen
De grond in het Lake District is nooit eigendom geweest van grootgrondbezitters en kent nog altijd het principe van gemeenschappelijke weidegrond (commons). Een groep boeren beheert samen een uitgestrekt gebied waar hun schapen grazen (commoners). Dat zijn de fells, hooggelegen, ruig terrein zoals de met veengrond bedekte bergtoppen. Fells zijn niet ommuurd. De lager gelegen weidegronden zijn wel ommuurd en privébezit van een boerderij: intake (direct onder fell gelegen percelen bedekt met heide en struikgewas) en in-bye (de beste weiden op de bodem van de vallei).
Tijdens het wandelen zie je geregeld wit-grijs-bruine stipjes op onmogelijk steile en rotsige hellingen. Soms zijn het de stenen waarvoor je ze eerst aanziet, maar vaak zijn het grazende schapen op hun ‘zomerweide’. De meest voorkomende rassen zijn Swaledale- en Herdwickschapen. Vooral die laatste zijn absolute beauties: grijsbruine vacht met sneeuwwitte kop en poten. Voor wie meer wil weten over het boerenleven op de fells: schaapherder James Rebanks schreef er het prachtige boek ‘Het herdersleven’ over (zie recensie hieronder).
We volgen de cascade-achtige Stonethwaite Beck omhoog, een flinke klim waarbij we onze weg soms zelfs op handen en voeten moeten zoeken. Dan staan we boven op een richel en kijken uit over een corrie, een tijdens de laatste IJstijd door smeltende gletsjers gevormd ‘bassin’. De laatste klim van vandaag leidt ons naar Lining Crag, een steile rotswand bovenop de fells, vanwaar we een laatste blik op Borrowdale werpen en zien welke weg we al aflegden. Best indrukwekkend. We soppen door de natte veengrond van de vallei Greenup Gill en beginnen dan aan onze afdaling door Far Easdale, de vallei die ons uiteindelijk brengt naar ons dagdoel Grasmere.
Cake in Grasmere
De afdaling is pittig en behoorlijk steil. Het is begin mei en op de helling achter ons zien we nog kleine sneeuwveldjes. De wind is eerst hard en fris, maar hoe lager we komen, hoe vriendelijker de omgeving wordt. De weidegronden zijn frisgroen, de wind voelen we nauwelijks meer en in de zon is het al snel te warm om onze jas aan te houden. Via een dorpsparkje lopen we Grasmere in en worden we in B&B Beck Allan’s verwelkomd met de geur van cake. “Ik ben kokos- en abrikozencake aan het bakken”, meldt de landlady opgewekt. “Daar krijgen jullie morgen lekker een plak van mee.” Voor nu doen we het met thee, zandkoekjes en een warme douche. En daar zijn we ook heel tevreden mee.
Poëzie in het Lake District
De dichter die het ruige en lege landschap het mooist wist te beschrijven was William Wordsworth (1770-1850). Zijn gedichten zijn nog altijd actueel. Luister naar de eerste regels van zijn bekendste gedicht I Wandered Lonely as a Cloud (over een rij narcissen aan de oever van Lake Ullswater): “I wandered lonely as a cloud – That floats on high o’er vales and hills, – When all at once I saw a crowd, – A host, of golden daffodils; – Beside the lake, beneath the trees, – Fluttering and dancing in the breeze”.
In Grasmere kun je Dove Cottage bezoeken, het huis waar de dichter tijdens zijn meest productieve jaren woonde (1799-1808). Goed is te zien dat de familie het destijds niet breed had. Zelfs de theeblaadjes werden opnieuw gebruikt. Wordsworth verhuisde later naar een huis aan Lake Windermere, maar werd begraven in Grasmere. Je kunt zijn graf bezoeken op het kerkhof van St. Oswald’s Church. Meer info: www.wordsworth.org.uk
Grasmere-Patterdale (12-15 km, 550-1100 m stijgen)
Ook vandaag beginnen we met een vriendelijke wandeling tussen schapenweides door, om aan de rand van Grasmere omhoog te kijken naar wat een eindeloze klim lijkt, langs de cascade-achtige Tongue Gill naar het afgelegen Grisedale Tarn, een klein meer omgeven door hoge pieken. Het lijkt behoorlijk pittig, maar we beginnen gewoon en kijken niet te ver vooruit. En we kijken vooral ook veel achterom, de vallei in, altijd goed voor het moreel. We passeren beken en kleine watervallen en stoppen bij een wat grotere waterval om de cake uit Grasmere op te eten.
Die smaakt nog lekkerder dan hij gisteren in de B&B-keuken rook. Een oudere dame wandelt ons tegemoet en stopt even voor een praatje. Ze leerde de regio jaren terug kennen toen ze de Coast to Coast Walk deed. “Het was een life changing experience”, verzucht ze. “De ‘Lakes’ maakten zo’n indruk op mij dat ik kort daarna hierheen ben verhuisd. Nu trek ik wekelijks de bergen in.”
St. Sunday Crag
We klimmen verder, dalen even af in een corrie en klimmen door naar Grisedale Hause, een bergpas. In de diepte zien we Grisedale Tarn liggen, dat we bereiken via een prettige afdaling. Aan de oever staan we op een driesprong in de route. Optie 1 is de zwaarste en voert over Helvellyn, de op twee na hoogste berg van Engeland (de andere twee, Scafell Pike en Scafell, vind je ook in het Lake District). Optie 3 brengt je zonder veel klimmen en dalen rechtstreeks door Grisedale naar Patterdale. Wij kiezen optie 2, de gulden middenweg: over St. Sunday Crag aan de andere kant van de vallei Grisedale. Ook veel klimmen en dalen, maar minder zwaar en met onderweg veel uitzicht op de vallei, Patterdale en het meer Ullswater.
We zijn al snel blij met deze keuze. De route is misschien minder uitdagend, maar als we na een lange en soms pittige klim op de rand van de crag staan, kijken we weids uit op de top van Helvellyn en de bergen en dalen in het zuidoosten. We volgen de steile rotsrichel tot we de top van The Cape bereiken, met 841 meter ons hoogste punt van vandaag.
Wandelvakantie in Engeland met Hillwalk Tours
Het Ierse Hillwalk Tours (met Nederlandstalige site!) verzorgt individuele wandelvakanties in Engeland, Schotland en Ierland.
We volgen een groep cairns (gestapelde stenen) tot de rand van het kleine plateau rond de Cape en zien dan pas waar het pad naar beneden begint. Dat ziet er uit als een behoorlijke steep descent. Maar eerst genieten we van het adembenemende uitzicht.
Sloffen naar het eind
In de diepte zien we Patterdale liggen, aan de oever van het meer Ullswater en omgeven door groene heuvels en rotsige bergwanden. In kilometers zijn we niet ver van onze bestemming, maar het duurt dankzij het grillige parcours nog enkele uren voor we het dorp binnenwandelen. Tegen die tijd is van wandelen eigenlijk geen sprake meer, het is meer sloffen. Maar wat hebben we genoten van deze tocht. En na de koffie met cake en slagroom in B&B Grisedale Lodge lopen we toch redelijk veerkrachtig het hele eind terug naar de White Lion om de tocht af te sluiten met een pubmeal en een groot glas Pinot Grigio.
Het Lake District praktisch
Overtocht naar Engeland
Met Direct Ferries boek je (bijna) elke overtocht in Europa tegen scherpe prijzen. Uit Nederland en België bereik je Noord-Engeland het snelst met een overtocht naar Hull (vanaf Rotterdam of Zeebrugge). Vanuit Hull rijd je in circa 3 uur naar het Lake District (275 km).
Gaiters
Wandelen in het Lake District betekent: geregeld door een snelstromend beekje waden. Bovendien kunnen de schapenpaadjes door regenval nat en modderig zijn. Om droge voeten en schone broekspijpen te houden zijn gaiters (gamaschen of beenkappen) aanbevolen.
De beste reisgidsen
Lake District
Leuke wandelroutes, pittoreske dorpjes, adembenemende vergezichten, ambachtelijke etenswaren en dranken, ruige bergtoppen, sprankelende meren, watervallen en beekjes. Verken het meest populaire nationale park van Engeland, ga ‘off the beaten track’ en creëer herinneringen voor de rest van je leven. Zwemmen in een verlaten bergmeertje? Wandelen met wolven? Een ‘pint’ in een authentieke dorpspub bij de open haard? In dit boek vind je tips van plaatselijke kenners, een overvloed aan wetenswaardigheden en allerlei hints om alles uit je vakantie te halen wat erin zit. Gesplitst in vier geografische deelgebieden is dit boek een totaaloverzicht van het Lake District: een ware toeristenbijbel. Irma Heger, 2019
Lake District Marco Polo
Marco Polo reisgids voor het Lake District! Handig pocket formaat, boordevol informatie, met plattegronden in de gids én uitneembare kaart. Met ‘insider tips’ om deze waterrijke Britse regio écht te ontdekken, de TOP 15 van bezienswaardigheden in één oogopslag, up-to-date informatie in overzichtelijke hoofdstukken: sightseeing, eten & drinken, winkelen, uitgaan, verblijf, routes & tochten, voor kinderen, feesten, festivals & evenementen, internet tips, praktische info van a tot z, een taalgidsje, plattegronden en straatnamenregister. Michael Pohl, 2019
Het herdersleven
Persoonlijke en humorvolle beschrijving van het boerenleven in het Lake District. James Rebanks komt uit een familie die al 600 jaar woont en werkt in het gebied. Hij studeerde in Oxford, maar keerde terug naar zijn geboortestreek om zijn plaats in de historie in te nemen: als schaapherder. Een heerlijk en bij vlagen ontroerend boek, dat goed werkt als voorbereiding op een verblijf in het Lake District. Of beter nog: lees het als je er zelf bent en uit je raam kunt kijken naar de bergen, de meren en de schapen. Onvergetelijk.
Auteur: James Rebanks | Hollands Diep, 2016
De leukste B&B’s en hotels
Logeren in het Lake District
The Wasdale Head Inn is een legendarische herberg, gevestigd op een van de mooiste plekken van het Lake District. Daar betaal je ook voor: een overnachting is hier gemiddeld duurder dan elders en de kamers zijn standaard. Toch een aanrader, vanwege de ervaring!
Een kamer in de naastgelegen Lingmell B&B is goedkoper. Strands Hotel/Inn & Micro Brewery in Nether Wasdale is een sfeervolle 18de-eeuwse herberg, met open haarden, houten balken, streekgerechten in de pub en een eigen brouwerij. Op loopafstand van het meer Wastwater.
The Corner House B&B in Whitehaven is gevestigd in een Victoriaanse villa op loopafstand van de zee en de Coast-to-Coast walk. Comfortabele kamers en een zeer uitgebreid warm ontbijt. Buckle Yeat B&B in Near Sawrey staat vlak bij Beatrix Potters Hill Top Farm en biedt stijlvolle kamers in de entourage van een 17de-eeuwse cottage. Warm onthaal en erg lekker ontbijt.
